رویکرد های اسکوپ ، روشی برای تمامی کودکان حتی با نیازهای ویژه
![](https://danyarmag.ir/wp-content/uploads/2023/04/High-–-Scop.jpg)
رویکرد های اسکوپ چیست؟
شیوه آموزشی های اسکوپ ( High – Scope ) یک رویکرد آموزشی نوین ویژه کودکان 3 تا 6 سال می باشد که در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از متخصصین علوم رفتاری و آموزشی قرار گرفته است.به کار گیری این رویکرد نوین به سطح فرهنگی ، در آمد ، قومیت ، مذهب و . . . خانواده ها و یا جنسیت ، بهره هوشی کودکان بستگی ندارد و در هر نقطه از دنیا برای همه کودکان قابل اجرا می باشد. از این شیوه می توان در مدارس دولتی و غیر دولتی ، مهد های کودک ، شیر خوار گاه ها ، مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست ، و مدارس کودکان استثنایی استفاده کرد.در این مقاله با ما همراه شوید تا بیشتر درباره رویکرد های اسکوپ بدانیم.
تاریخچه رویکردهای اسکوپ
دیوید ویکارت، افسر پیشین نیروی دریایی، درسال های پایانی دهه ۱۹۵۰ در دانشگاه میشیگان تحصیل کرده و روان شناس آموزشگاه و مدیر خدمات ویژه سامانه آموزشگاه های دولتی در ایپسیلنتی بود. او مرد جوانی بود که می خواست سامانه آموزش و پرورش آن دوران را به چالش بکشد.
در آن زمان، کودکان فرودستان جامعه و به ویژه کودکان امریکایی افریقایی تبار با دشواری های زیادی دست و پنجه نرم می کردند. در ایپسیلنتی، تمام امریکایی های افریقایی تبار، ناچار بودند در یک محله زندگی کنند. همه کودکان آن ها به یک دبستان می رفتند.
البته در دهه ۱۹۵۰ این شیوه در آمریکا رایج بود. در دبستان های ویژه سیاه پوستان، دستاوردهای کودکان کم تر بود و آزمون های استاندارد، بهره هوشی آن ها را پایین نشان می داد، در حالی که کودکان هم سن آن ها در مناطق (بیشتر) سفید پوست نشین نمره های بالاتری می گرفتند.
هنگامی که دیوید ویکارت این مسئله را زیر سوال برد، پاسخی که شنید، این بود: «هر کاری ممکن بود. انجام دادیم … چه انتظاری دارید؟ توانایی آن ها به همان اندازه ای است که با آن به دنیا آمده اند.» (ویکارت ۲۰۰۴) او بی آنکه دلسرد شود، به کار با سامانه آموزشگاه ادامه داد و به این نتیجه رسیدکه نمره های پایین کودکان محله های محروم ایپسیلنتی به خاطر نبود امکانات است و نه سطح هوش آن ها، و اقدام زود هنگام (پیش از دبستان) بهترین راه برای بهبود این وضعیت است
در واقع دکتر دیوید ویکارت از دپارتمان روان شناسی و تعلیم و تربیت دانشگاه میشیگان این پرسش را مطرح کرد که اگر بخواهیم الگویی را برای رشد کودکان در نظر بگیریم تا براساس آن جریان های آموزشی را تنظیم کنیم، از چه الگویی باید بهره برد و به آن استناد کرد؟ پرسشی که او کرد به نوعی در بین متخصصین تعلیم و تربیت فضای جدیدی را باز کرد، بدین دلیل که بسیاری از متخصصین تعلیم و تربیت سعی کردند که مانند روان شناسان کودک روی الگوهای رشد کار کنند و خودشان الگوی رشد را شناسایی کنند. بدین ترتیب به تدریج رویکرد اسکوپ بوجود آمد.
رویکرد های اسکوپ
های اسکوپ در لغت به معنای بالاترین نقطه توجه یا بالاترین هدف می باشد. اما معنای آموزشی این عبارت یک رویکرد یادگیری فعال و پویا می باشد که در آن بچه ها به طور مستقیم با افراد ، اشیاء ، حوادث ، عقاید و وسایل مختلف مواجه می شوند و شخصاً آنها را تجربه می کنند. در این شیوه علاقه و انتخاب بچه ها در راس هرم شیوه آموزشی های اسکوپ ( High – Scope ) می باشد.رویکرد آموزشی های اسکوپ توسط دیوید ویکارت بنیان گذاری شد اما ریشـه آن در نظریه یادگیری ژان پیاژه است.
در دان یار مگ بیشتر بخوانید:
باور ها و شیوه آموزشی رویکرد های اسکوپ
رویکرد هایاسکوپ شامل چهار عنصر اصلی است:
1. کار مستقیم با اشیاء پیرامون
2. بازتاب فعالیتها
3. خلاقیت
4. حل مسئله
رویکرد «های اسکوپ» برپایه یادگیری فعال شکل گرفته است و یادگیری فعال چیزی نیست جز ساختن فضا و محتوای آموزشی مناسب و راهکارهایی که در آن خود کودکان برای آموختن انگیزه پیدا کنند.
بچه ها در اولین قدم یاد گیری ، طرحی را انتخاب می کنند و برنامه های خود را در قالب این طرح پیاده می کنند. هر چند بچه ها در انتخاب طرح مختار و آزادند ولی تنها نیستند و مربیان و حتی والدین آنها از بچه ها، حمایت های عملی ، عاطفی و معنوی می کنند.
درواقع خلاقیّت و قوه تفکّر بچه ها را با تعاملات تربیتی و آموزشی و به کار گیری وسایل و شیوه های کاربردی پرورش می دهند و در واقع استعداد های بالقوه آنها را شکوفا می سازند.
بچه ها در پیش دبستانی HighScope چه می کنند؟
مدارس و کلاس های HighScope تاکید زیادی بر روال روزانه دارند.
در طول روز در مدرسه HighScope، بچه ها از:
- زمان احوالپرسی
- زمان برنامه ریزی
- زمان کاری
- زمان پاکسازی
- زمان یادآوری
- زمان گروه بزرگ
- زمان گروهی کوچک
- وقت خارج از منزل
لذت خواهند برد.
در بسیاری از این موارد، انتخاب کودک با استفاده از سیستم Plan, Do, Review اجرا می شود.(برنامه ریزی – اجرا – ارزیابی )
اگر کودکی بخواهد فعالیت خاصی انجام دهد یا ایده ای برای یک فعالیت گروهی داشته باشد، باید برای آن برنامه ریزی کند، آن را به معلم ارائه کند، فعالیت را انجام دهد و سپس با معلم و یا با همسالانش درباره فعالیت فکر کند.این سیستم برای کمک به کودکان در ایجاد اعتماد به نفس و یادگیری از تصمیمات خود طراحی شده است.
برنامه درسی و روش اجرای آن
در این شیوه مربیان به طور مستقیم مفاهیم پایه و سایر مهرت های آموزشی نظیر خواندن و نوشتن را آموزش نمی دهند بلکه شرایط کسب تجربه بچه ها را ایجاد میکنند. به طوری که زبان عمومی( قدرت به کار گیری کلام و زبان ) و توانایی های ذهنی – منطقی آنها، رشد کند و مفاهیم را درک کنند.
در رویکرد های اسکوپ محتوای یادگیری یعنی آنچه که کودکان می آموزند در ده حیطه قرار می گیرند که عبارتند از:
- نمایش خلاق
- زبان آموزی و سودآموزی
- ابتکار عمل و روابط اجتماعی
- حرکت
- موسیقی
- طبقه بندی
- مجموعه سازی
- عدد
- فضا
- زمان
فواید رویکرد های اسکوپ
یادگیری فعال
در این رویکرد، کودکان فعالانه یاد میگیرند. آنان با استفاده از حواس خود، درمییابند که چه چیزی مورد علاقهشان است و این کار را از بدو تولد، طی دوران کودکی و حتی دوران بزرگسالی انجام میدهند. کودکان خودشان آغاز گر جستوجو هستند و ابتکار عمل را برای کشف پاسخ سؤالاتشان بدست میگیرند
تعامل بزرگسال ـ کودک
کار کردن بزرگسالان با کودکان، محیط امن مورد نیاز را برای یادگیری فعال آنها را مهیا میکند.
خلاقیت
اصل دیگری است که روانشناسی تحولی بر آن تأکید بسیار دارد و بر مبنای آن، کودک در مسیر وارسی، دست زدن و آزمایش به سطحی از ابتکار و نوآوری دست مییابد.
حل مسئله
اصل بنیادین دیگری است که نظریه پردازان نظام آموزشی (هایاسکوپ) بر آن تأکید بسیار دارند. بنابراین، از آنجا که کودکان در زندگی واقعی با مسائل گوناگونی برخورد میکنند، لازم است فرایند هماهنگ شدن با مسائل و حل آنها به نحوی باشد که در نهایت، چیزهای جدیدی یاد بگیرند؛ چرا که در واقع، در این نظام آموزشی حل مسئله بخشی از فرایند آموزشی است.
معایب رویکرد های اسکوپ
- استفاده از فناوری (مانند تبلت ها) و بازی برای یادگیری رایج تر است.
- گروههای سنی فشردهتر هستند و بیشتر شبیه مدارس سنتی می باشند.
این رویکرد در ایران در بسیاری از مهدکودک ها با وجود تفاوت هایی در حال اجراست.